Historie

Op zondag 23 mei 1954 las br. A.W. Langstraat in het zaaltje 'De Verborgen Schat' twee preken: 's-morgens over Jeremia 33:3a "Roep tot Mij" en 's-middags over Jeremia 33:3b "en Ik zal u antwoorden". De preken waren allebei van ds. G. van Reenen. Hoe was het zover gekomen?

De positie van de Hervormd-gereformeerden was aan het begin van de 20ste eeuw niet al te best. Zij werden geweerd uit de kiescolleges door de confessionelen en de ethischen. Mede door de komst van ds. P. Zandt kwam er in Delft  daarom een evangelisatie. Deze evangelisatie kwam op zondag samen in de 'Waalse kerk' en doordeweeks ook wel in Gebouw 'Philalethes' aan het Achterom.*

In Gebouw 'Christelijke Belangen' sprak  onder andere dhr. D. Rustige.  Ook de invloed van ds. J.P. Paauwe was in Delft in sterke mate aanwezig. Dit resulteerde in vele "onkerkelijken'', d.w.z. mensen die zich van de gevestigde kerken hadden afgewend.

Ook was er in Delft nog een  kleine Oud Gereformeerde Gemeente (Molslaan). Deze gemeente had haar wortels liggen in de arbeid van ds. A. Verheij (had zich afzijdig gehouden van de vereniging tussen de kruisgemeenten en de christelijke afgescheidenen in 1869).

Ds. P. Zandt

Pieter Zandt studeerde theologie aan de Rijksuniversiteit te Utrecht. Hij bleek gevoelig voor de ongeloof theorieën van L.N. Tolstoj en G.W.F. Hegel, maar na zijn bekering in 1902 viel hij geheel voor de gereformeerde leer. Zijn levensmotto was: 'Niets uit mij, maar alles uit Hem'. In november 1905 werd Zandt beroepbaar gesteld in de Nederlandse Hervormde Kerk. Hij diende de gemeenten Kamperveen (1906-1909),  Loon op Zand (1909-1910) (1910-1915), IJsselmuiden-Grafhorst, (1915-1919), Ede en van 1919-1925 Delft. Hier werden hem de rechten van een emeritus-predikant verleend, omdat hij toen zitting kreeg in de Tweede Kamer voor de SGP. Vanaf 1927 maakte hij ook deel uit van de gemeenteraad van Delft.  Ook tijdens zijn emeritaat, ging hij nog voor in talloze kerkdiensten, waarbij hij telkens weer de nadruk legde op het verzoenend lijden en sterven van Christus.

Biografisch Woordenboek van Nederland 4
(Den Haag 1994)

*Toen de positie van de Hervormd Gereformeerden in Delft verbeterd was werd de evangelisatie opgeheven.

Ds. L. Vroegindeweij

Eén van de predikanten die de Hervormde Gemeente van Delft gediend heeft was ds. L. Vroegindeweij, die binnen de Gereformeerde Bond een vooraanstaande plaats innam.

Ieder weet, dat deze dienaar des Woords ongelooflijk veel werk verzet heeft. Daarvan weten de gemeenten, die hij gediend heeft, daarvan weten de vele vacante gemeenten en evangelisaties, voor wie hij altijd klaar stond. Daarvan weten de lezers van het "Gereformeerd Weekblad", waarin hij wekelijks een artikel schreef. Daarvan weten ook de lezers van "De Waarheidsvriend", waarin hij de laatste jaren bezig was met de verklaring van de Dordtse Leerregelen: Daarmee was hij bijna klaar. In het laatste nummer van ons blad staat nog een artikel van zijn hand, dat handelt over de Dordtse Leerregels, hoofdstuk V, art. 14, met als opschrift: Gods werk der genade in ons.

Een man is ons ontvallen, die op een markante wijze de grondwaarheid van de reformatie en de nadere reformatie geleerd en verdedigd heeft.

Dat had hij van niemand vreemd. Want hij was een zoon van zijn vader. Vader Vroegindeweij was een oefenaar bij de gratie Gods. Hij heeft op Flakkee, in de Alblasserwaard en in vele andere streken het Woord Gods gebracht en een wonderlijke zegen gehad op zijn werk. In dorre tijden en streken heeft hij geoefend met de Schrift. Er zijn plaatsen te noemen waarin door zijn werk er een verandering plaatsvond in de prediking.

Van deze vader had hij ook zijn grote liefde voor de Hervormde Kerk. Nooit heeft ds. L. Vroegindeweij deze kerk veracht, hoe zwaar hij ook aan haar geleden heeft. Deze vader heeft zijn zoon als ook de andere drie zonen gestimuleerd om predikant te worden in de Hervormde Kerk.

 Wie het laatste artikel in de Waarheidsvriend nog eens leest, vindt daarin een portret van zijn leven: Wet en Evangelie, zonde en genade, Mozes en Christus. In een oneindige veelvoud heeft hij dit thema bespeeld en de waarschuwing en de loktoon laten horen.

Wie in dit alles een zekere eenzijdigheid opmerkte, verkreeg de instemming van de nu overledene. Zijn antwoord op dergelijke opmerkingen was steeds, dat hij eerbied had voor ieder, die in zijn geestelijk leven verder geleid was dan hij. Dat meende hij ook. Men bedenke, dat hij ook onder ons een manco heeft opgevuld in de prediking van de gerechtigheid Gods en de strafwaardigheid van de zonde. Prediken wij de zonde in haar alles verwoestende kracht èn de machtige verlossing door Christus' bloed tegen de donkere achtergrond van de verlorenheid? Want deze man wist met Paulus, Augustinus, Luther en Calvijn wat zonde was. Zelden heb ik iemand met zo''n ernst en indringende kracht de zonde en de zondigheid van de mens horen prediken. De kennis van deze zonde en zondigheid was hem niet komen aanwaaien. Dat had hij niet van horen zeggen, maar uit eigen bittere zielservaring. Hij beefde voor de majesteit en de gerechtigheid Gods. De dodende kracht van de Wet Gods was hem door het hart gegaan en daardoor was hem de verlossing door Christus niet vreemd. Aan die verlossende armen heeft hij zich ook op het ziekbed, dat zijn sterfbed werd, toevertrouwd en in het geloof in deze Zaligmaker is hij heengegaan.

(Uit de Waarheidsvriend)

Met de komst in 1934 van ds. J.A. Riekel naar de kleine Christelijke Gereformeerde Kerk van Delft aan de Nieuwe Langendijk, (deze gemeente bestond uit een restant afgescheidenen die niet meewilden met de vereniging met dolerenden in 1892)  voelden velen zich aangetrokken tot diens prediking. Velen vonden in de Christelijke Gereformeerde Kerk van Delft een kerkelijk tehuis met een geordend kerkelijk leven waaronder men zondag aan zondag onder een Bijbels gefundeerde boodschap kon opgaan. De Christelijke Gereformeerde Kerk van Delft breidde zich onder de bediening van ds. Riekel enorm uit.

Wel was ds. Riekel bezorgd om de ontwikkelingen in het kerkverband van de Christelijke Gereformeerde Kerk tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. In 1945 kwam er een opvolger voor ds. Riekel naar Delft. Het was ds. J.G. van Minnen. Ook onder ds. Van Minnen bleven vele gereformeerden kerken aan de Nieuwe Langendijk. Het was uiteindelijk zo vol in de kerk dat de kinderen zaten op het trappetje van de preekstoel. Na het vertrek van ds. Van Minnen uit Delft kwam ds. H. van Leeuwen. In een preek sprak ds. Van Leeuwen de volgende woorden:

"Meer dan ooit leven wij in een tijd van grote onzekerheid omtrent de toekomst, in staatkundig, maatschappelijk en godsdienstig opzicht. Het al meer veldwinnende ongeloof vervult ons hart met grote zorg en spanning, met name als we zien op onze kinderen. Hoe is de stand en de openbaring der Kerk? Kunnen we hierover gerust zijn? Ach, allerwege zien we, bij al het goede, dat de Heere nog geeft, toch een ontstellende vervlakking, een aanpassen van de kerk aan de dienst der wereld."

Ds. J.A. Riekel

Maandagavond half zes is hij ten huize van Br. Roos te Naarden, waar hij de laatste maanden van zijn leven heeft doorgebracht, ontslapen. Zondagavond gaf hij Br. Roos nog de psalm mede, die de gemeente moest zingen: Gezegend zij de grote Koning. Zes weken geleden heeft hij in de gemeente Naarden nog het Woord bediend en gedoopt. Toen Br. Roos hem in zijn laatste ogenblikken zeide: "Nog even, en dan gaat U naar huis", gaf hij met klare, duidelijke stem ten antwoord: "Ja" en hij was thuis. Nu ziet hij de Koning in zijn schoonheid als nooit te voren. Hoe hartelijk kon hij van zijn Koning getuigen, en hoe eenvoudig kon hij de dingen van het geestelijke leven vertolken! Br. Riekel is een man geweest met singuliere gaven. Man van beginsel, zowel in de politiek als in zijn kerkelijk leven, is hij velen ten zegen geweest. (Uit: De Wekker).

Krachtig profetisch getuigenis binnen de kerk is en blijft nodig.  De synode van 1953 van de Christelijke Gereformeerde Kerken geven hieraan gehoor door middel van een Kanselboodschap.  Helaas gingen veel zorgwekkende ontwikkelingen toch gewoon door. In 1966 werd daarom door een groep predikanten de Stichting 'Bewaar het Pand' opgericht.

In Delft besloot men  ds. Van Minnen uit te nodigen. Op Hemelvaartsdag 27 mei 1954 was men bijeen in de Waalse Kerk van Delft, en ging ds. Van Minnen voor in de bediening van het Woord. Na de dienst legde hij uit waarvoor men bijeen gekomen was:

"Om een gemeente te stichten waar de prediking zuiver naar Gods Woord wordt gebracht,  te leven naar de inzettingen des Heeren, onderhoudende de Drie Formulieren van Enigheid en de Dordtse kerkorde, de bediening van de sacramenten te houden zoals Gods Woord dit eist, en de tucht naar vermogen te handhaven." 

Vanaf 1971 kwam men steevast samen in het Gebouw 'De Open Deur' (Achterom 88). In het najaar van 1985 ging onverwachts de langgekoesterde wens in vervulling.  Per 6 januari 1986 werd de gemeente eigendom van het gebouw.

Na het overlijden van de predikanten ds. J.G. van Minnen en ds. G. Salomons bleef br. A.W. Langstraat de gemeente dienen als lerend ouderling. Dit mocht hij doen totdat zijn gezondheid dat in 1991 niet meer toeliet. In 1993 is hij overleden.

In 1994 besloten de laatste twee ouderlingen zich aan te sluiten bij de Gereformeerde Gemeente van Delft aan het Oosteinde. Deze gemeente is ongeveer gelijktijdig in 1954 in Delft ontstaan. Qua prediking werd veel verwantschap met het kerkverband van de Gereformeerde Gemeenten ervaren. 

Een gedeelte van de gemeente besloot echter verder te gaan als beheerstichting. Men kwam zondag aan zondag samen om een preek te lezen. Deze situatie heeft geduurd tot 2014. Momenteel worden er op zondag geen diensten meer gehouden.

In 2008 werd besloten door het bestuur om een groot aantal boeken van de kerk te schenken aan de Theologische School van de Gereformeerde Gemeenten in Rotterdam en ook om  een boekje te schrijven over de geschiedenis van de gemeente. In 2010 was dit boekje 'De Open Deur' gereed en werd in 2011 uitgegeven. Tot grote blijdschap van het bestuur  werden verschillende bemoedigende reacties ontvangen uit diverse kerkelijke richtingen. Het kwam uiteindelijk zover dat besloten werd doordeweeks predikanten in het gebouw te laten voorgaan.

Omdat er in Delft óók een Gereformeerde Gemeente* is, waar ook predikanten voorgaan, zijn dat aan het Achterom vooral predikanten waarmee we ons verbonden mee weten, namelijk vanuit de Christelijke Gereformeerde Kerken (Bewaar het Pand), de Hersteld Hervormde Kerk en Oud Gereformeerde Gemeenten.

*Het kerkgebouw van de Gereformeerde Gemeente Delft bevindt zich aan het Oosteinde (nr.175)

In het voorjaar van 2012 ging men hiermee van start en deze diensten mogen tot op de dag van vandaag worden voortgezet. Het doel was om de  Bijbelse boodschap ook aan deze plaats, in Delft te kunnen behouden.  De stad Delft is namelijk sinds de jaren 80 en 90 sterk geseculariseerd en dat geeft grote zorgen. 

Bij de laatst gehouden verkiezingen in 2018 kwam Groen Links als de grootste uit de bus in de Delftse Gemeenteraad, gevolgd door andere seculiere partijen zoals STIP en D66.  Deze partijen hebben het uitwissen van  alle sporen van het  oorspronkelijke christelijke karakter van ons land en bestrijding van Bijbelse normen en waarden met betrekking op  het maatschappelijke leven en vooral ook het begin- en levenseinde hoog  in het vaandel staan.

Van enige zondagsbeleving op christelijke wijze is in Delft al sinds jaar en dag geen sprake meer. Gelukkig hoeven mensen de kerk niet in stand te houden, daar zorgt de Heere wel voor.

Deze Kerk is geweest van de beginne der wereld af, en zal zijn tot den einde toe; gelijk daaruit blijkt, dat Christus een eeuwig Koning is, Dewelke zonder onderdanen niet zijn kan. En deze heilige Kerk wordt van God bewaard, of staande gehouden, tegen het woeden der gehele wereld; hoewel zij somwijlen een tijdlang zeer klein en als tot niet schijnt gekomen te zijn in de ogen der mensen; gelijk Zich de Heere gedurende den gevaarlijke tijd onder Achab zevenduizend mensen behouden heeft, die hun knieën voor Baäl niet gebogen hadden. (Nederlandse Geloofsbelijdenis)

In een stad als Delft is het een zegen dat er nog kerkdeuren open gaan op zondag en/of doordeweeks. Op het Achterom houden we daarom maandelijks nog een doordeweekse dienst en twee keer per jaar (in het voorjaar) een bid- en (in het najaar) een dankstond.

Het huidige bestuur bestaat uit:

ds. K. Visser, predikant Christelijke Gereformeerde Kerken

J. Dijkshoorn, Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland

G. Deijs, meelevend Gereformeerde Gemeenten

B. Lodewijk, Gereformeerde Gemeenten

E. Lodewijk, Gereformeerde Gemeenten